صنایع دارویی
بی شک اهمیت صنایع دارویی پویا، فعال و البته مستقل در هر کشور بر کسی پوشیده نیست. صنایع دارویی پیشرو در جهان از چنان قدرت استراتژیکی برخوردارند که با تولید اقلام دارویی خاص می توانند مرزهای دانش و به دنبال آن سلامت جامعه را به طور فزاینده ای جابه¬جا کنند. اگر بگوییم تلاش های همه اعضای تیم پزشکی اعم از پزشک، دندان-پزشک، داروساز، پرستار¬، ماما و بسیاری افراد دیگر زمانی تکمیل می شود که "دارو"ی مورد نیاز بتواند بدست بیمار برسد تا پاسخ درمانی مطلوب حاصل شود، اغراق نکرده ایم. و صد البته که تولید دارو حاصل گردش پرتوان چرخ های صنایع عظیم دارویی با همت داروسازان توانا و سایر متخصصین این امر می باشد.
شرکت پتروسازه
انواع صنایع
تولید دارو در مقیاس بسیار زیاد را "داروسازی صنعتی"مینامند. وقتی یک ماده شیمیایی که احتمال دارد اثر دارویی داشته باشد و در آزمایشگاه سنتز شد، برای آزمایشهای بالینی حیوانی و انسانی فرستاده میشود، از آنجایی که این آزمایشها بر روی تعداد محدودی صورت میپذیرد، مقدار داوری لازم را در همان آزمایشگاه میتوان تهیه نمود. وقتی یک دارو از تمامی آزمایشهای بالینی موفق بیرون آمد و اجازه ورود به بازار را گرفت، باید آن را در مقادیر خیلی زیاد یا اصطلاحا در مقیاس صنعتی تولید نمود. این اولین مرحله دشوار کار است، چرا که در بسیاری از موارد روشهای آزمایشگاهی، برای مقادیر بسیار زیاد قابل اجرا نیستند و باید برای یک تولید در مقیاس صنعتی یک روش خاص صنعتی پیدا کرد.
بارها دیده شده است، سنتر جسم در آزمایشگاه با راندمان بسیار بالا انجام گرفته ولی چندین سال طول کشیده تا روش صنعتی آن بدست آید و چه بسا آن دارو برای تولید صنعتی مقرون به صرفه تشخیص داده نشده است. پس برای تبدیل یک سنتز آزمایشگاهی به تولید صنعتی تحقیقات جدید را باید از ابتدا شروع کرد. مدیریت یک کارخانه پس از تعیین روشهای تولید صنعتی یک دارو، پا به مرحله بعدی میگذارد که مرحله تهیه مواد اولیه برای تولید صنعتی یک داروی خاص میباشد. مهمترین ماده، همان ماده شیمیایی است که اثر دارویی دارد و اصطلاحا آن را "ماده موثر" مینامند. به دلایل گوناگون فیزیک و اینکه دارو به چه شکلی (قرص، کپسول، شربت و..) باید تهیه شود، مواد دیگری را همراه ماده موثر میکنند. که آنها را "مواد جانبی" مینامند. حال این مساله که ماه موثر و مواد جانبی چگونه و به چه نسبت باید با هم مخلوط شوند تا یک شکل دارویی با شرایط مناسب را بدست آورند، خود فصلی جدید در تحقیقات است، که یک کارخانه یا خود مستقیما به نتیجه میرسد و یا روشهای دیگر کارخانجات را از آنها خریداری مینماید، همچنانکه کارخانههای تولید مستقیم ماده موثره میتواند آن را از مراکز دیگر خریداری نماید.
در سفارش تهیه مواد اولیه تمامی مواد از قبیل ماده موثره و مواد جانبی در نظر گرفته میشوند. البته خرید مواد نیز مسائل مربوط به خود را دارد. مساله بسیار مهم در امر سفارش و خرید، در نظر گرفتن زمان است. چون برنامه تهیه مواد اولیه معمولا چندین ماه به طول میانجامد، باید دقت نمود تا زمان سفارش متناسب با زمانبندی تولید باشد. مثلا اگر تهیه مواد اولیه تولید یک دارو شش ماه طول میکشد، باید شش ماه قبل از تاریخ تولید طبق زمانبندی، سفارش مواد انجام شود. البته کارخانجات معمولا در هر مرتبه سفارش مواد، برای تولیدات دو تا سه سال خود، ماده را تهیه مینماید. هنگامی که تمامی مواد اولیه موجود باشد، کار تولید را میتوان شروع کرد. تولید، با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ماده موثره و مواد جانبی و همچنین شکل دارویی که باید تولید شود، میتواند به روشهای گوناگون و با دستگاههای متفاوتی صورت پذیرد. به همین علت کارخانجات به بخشهای کوچکتری تقسیم میشوند و هر بخش مسئول تهیه یک نوع فرآورده است. مثل بخشهای قرص، کپسول، شربت، محلولهای تزریقی، کرم و پماد، آمپول و ... .