مقاله اصول كار شيرهای كنترل

مطابق تعریف مندرج در استاندارد ISA-S75.05: شیر كنترل وسیله ای است کـه بـا اعمـال نیرویی غیر از نیروی دست عمـل مـی نمایـد و میـزان جریـان سـیال را در یـك سیـستم كنتـرل فراینـدی تنظـیم مـیكنـد، شـیر كنتـرل شـامل یـك شـیر اسـت كـه بـه یـك مكـانیزم محركـه (actuator) یکه توانائی تغییر عنصر کنترل کننده سیال را دارد متـصل مـی باشـد ایـن تغییـر بـر مبنای سیگنالی است كه از سیستم كنترل دریافت میشود. شیر كنترل نقش مهم و اساسی در یك صنعت فرایندی ایفا مـی نمایـد و قـسمت زیـادی از هزینه ها خرید قطعات و دستگاهها در صنایع مربوط به شیر كنتـرل و سیـستمهای جـانبی آن میباشد. رشد شیرهای Rotary از سال ١٩٥٠ تا سال ١٩٨٠ از 1% به 50% رسـیده است و كاربرد آن بیشتر و بیشتر شده است. اولین نوع از شیرهای Rotary نوع پروانه ای آن بود. شیرهای Rotary از لحاظ هزینه و همچنین عملكرد مزایایی را نـسبت بـه شـیرهای خطـی از خودشان نشان دادند. شیرهای معروف به (Straight-through) دارای ظرفیت جریـانی (Cv) بیـشتر مـی باشـند ولـی جزء شیرهای High Recovery بوده و مستعد به ایجـاد Chocking و Cavitation مـیباشـند.

ولی از لحاظ وزن و ابعاد موقعیـت مناسـبی دارنـد. شـیرهای Rotary دارای دامنـه محـدودتر فشار و دما نسبت به شیرهای Globe میباشند. انتخاب شیرهای كنترل قبلا بـر مبنـای پارامترهـای اولیـه ای نظیـر Pressure rating، دامنـه جریان افت فشار و … می بود ولی اکنون تاکید بر هزینه ها می باشد بنابراین شیرهای كنترل باید از لحاظ هزینه ها اولییه و هزینه های تعمیراتی مناسب باشند ضـمن اینكـه مـی بایـست خـواص كنترلی خوبی داشته باشند.

پارامترهای ثانویه در انتخاب شیر كنترل شامل نشتی های مجاز، خصوصیات جریانی، دما، لزجت و سایش می باشد. همچنین باید مساله Noise را در نظر گرفت و نیز باید محرك مناسب انتخاب گردد و نیـاز به موقعیت دهنده شیر (Positioner) مشخص گردد. مشخص كردن سایز شیر كنترل كه به آن Valve Sizing می گویند بستگی به پارامتر متغیری به نام Cv دارد پارامترهای مورد نیاز جهت انتخـاب شـیر كنتـرل در اسـتاندارد ISA مـشخص شده است